Fructaanindex

Voor de actuele fructaanindex klik hier.

Informatie over fructaan:

Wat is fructaan?
Fructaan is een wateroplosbaar koolhydraat (een soort suiker) dat door de grasplant wordt gemaakt onder invloed van zonlicht. Het wordt gebruikt om te kunnen groeien.

Waarom moeten we oppassen met fructaan?
Bij een hoog fructaangehalte in het gras neemt de kans op hoefbevangenheid drastisch toe.

Wanneer wordt het fructaangehalte in het gras hoog?
Het fructaangehalte loopt op wanneer het zonnig is, maar door omstandigheden het gras niet kan groeien waardoor het fructaan in het gras wordt opgeslagen. Redenen waarom de plant niet kan groeien en het fructaangehalte dus oploopt kunnen bestaan uit:

Te lage temperatuur
Wanneer de temperatuur te laag is kan het gras niet groeien. Is er toch voldoende zonlicht aanwezig dan wordt er fructaan geproduceerd dat wordt opgeslagen.

Te weinig water
Als er te weinig water is om te kunnen groeien terwijl er wel veel zonlicht is, dan wordt er fructaan geproduceerd dat wordt opgeslagen tot de groei-omstandigheden gunstiger zijn. Zodra het dan gaat regenen wordt het fructaan alsnog gebruikt voor een razendsnelle groeispurt.

Te weinig voedingsstoffen
Als de plant niet goed kan groeien omdat er te weinig voedingsstoffen in de bodem zitten, dan wordt het met het zonlicht geproduceerde fructaan niet verbruikt en blijft in de plant zitten. In de praktijk betekent dit dat onbemest gras voor paarden gevaarlijker is dan bemest gras!

Wanneer is het oppassen met het weiden van paarden?
Met name in het voorjaar doet zich de situatie voor dat er voldoende water is, voldoende voedingsstoffen in de bodem beschikbaar zijn, er veel zonlicht is, maar de temperatuur nog erg laag is. Door de lage temperatuur kan het gras niet groeien dus wordt het zonlicht gebruikt om de voedingsstoffen om te zetten in fructaan. Dat is dus de reden waarom hoefbevangenheid in het voorjaar zo vaak voorkomt!

Echter ook in het najaar zijn de omstandigheden veelal niet gunstig en zelfs in de winter bij vriesweer wordt de opslag van fructaan verhoogd! Fructaan is oplosbaar in water, en net zoals alle opgeloste stoffen zorgt het dat het vriespunt omlaag gaat. Planten gebruiken fructaan dan ook om zichzelf tegen bevriezing te beschermen. Daarom loopt het fructaangehalte fors op zodra de temperatuur onder de 5 graden Celcius komt!
Wanneer de nachten boven 15 graden zijn en het gras dus lekker door kan groeien, is het fructaangehalte stabiel en laag. Het gras verbruikt dit dan direct voor de groei.

Maakt het wat uit of de wei lang of kort gras heeft?
Fructaan heeft de neiging om in stoppels opgeslagen te worden. Kort gras is dus “gevaarlijker”, zeker wanneer er nog meer ongunstige factoren mee spelen (droogte, niet bemest, koude nachten).

Wanneer zet ik mijn paard dan het beste in de wei?
In onderstaande tabel kunt u zien bij welk weer de omstandigheden gunstig of juist ongunstig zijn. Ervan uitgaande dat er voldoende voedingsstoffen en vocht in de bodem aanwezig is!

Weertype	Stofwisseling plant	Risico
Koud vriesweer, geen zon	Geen groei, gemiddelde fructaan.	Gemiddeld
Koud vriesweer, stralende zon	Geen groei, veel fructaan.	Extreem hoog
Nachtvorst, overdag <15°C, stralende zon	Lage groei, veel fructaan	's Ochtends extreem hoog, overdag afnemend naar hoog
's Nachts en overdag >5°C <15°C, stralende zon	Lage groei, veel fructaan	's Ochtens laag, overdag toenemend naar hoog
's Nachts en overdag >15°C, stralende zon	Hoge groei, weinig fructaan	's Ochtends laag, 's middags ietwat toenemend
's Nachts en overdag >15°C, bewolkt	Veel groei, geen fructaan	Laag

Korte samenvatting:

Bij vriesweer is het risico het hele etmaal hoog.
Bij warm zonnig weer is de beste graastijd 's nachts en 's ochtends.
Bij warm bewolkt weer is de beste graastijd 's middags en 's avonds.

Gevaarlijk is het grazen:

In de namiddag of vroege avond op een zonnige dag
Op een zonnige dag waarbij de temperatuur onder de 15 graden Celcius blijft
De hele dag na een nacht waarbij de temperatuur onder de 5 graden Celcius is gekomen
Wanneer het gras een gebrek aan water of voedingsstoffen heeft
Wanneer het gras kort is afgemaaid of afgegraasd

Veilig is het grazen:

Vroeg in de ochtend als de temperatuur 's nachts niet onder de 5 graden C. is gekomen
Tijdens een bewolkte dag wanneer het warmer is dan 15 graden C.
Uitsluitend wanneer het gras genoeg water en voedingsstoffen ter beschikking heeft.